Heat Strain Index

Het menselijk lichaam probeert de kerntemperatuur binnen een nauw bereik te houden (~36,0-37,5 °C). Dit wordt bereikt door een balans te vinden tussen warmteproductie en warmteverlies. Tijdens inspanning stijgt de warmteproductie van het lichaam. Om dit te compenseren, zet het lichaam zijn mechanismen voor warmteverlies in werking.

Het lichaam produceert zweet om de huid af te koelen via verdamping. Daarnaast worden de bloedvaten in de huid wijder en stijgt de hartslag om de bloedstroom naar de huid te verhogen. Wanneer er veel koeling nodig is, wordt er meer bloed naar de huid gestuurd, wat ten koste kan gaan van de bloedtoevoer naar de spieren.

Als de intensiteit van de inspanning of de hitte van de omgeving (hoge temperatuur, hoge luchtvochtigheid) te hoog is, kunnen de warmteverliesmechanismen van het lichaam de warmteproductie niet meer bijhouden. Dit zorgt voor een stijging van de kerntemperatuur, huidtemperatuur en hartslag. Deze reactie op hitte noemen we warmtestress. Tijdens sportieve prestaties kan overmatige warmtestress leiden tot prestatieverlies. Herhaalde blootstelling aan warmtestress zorgt echter voor aanpassingen van het lichaam.

Meer dan Alleen de Kerntemperatuur

Kerntemperatuur is een belangrijk gegeven om de thermische toestand van een atleet te beoordelen. Toch is alleen kerntemperatuur niet genoeg om de totale belasting op het lichaam te meten. Dit komt omdat prestatieverlies eerder optreedt als de huidtemperatuur hoger is, zelfs bij een gelijke kerntemperatuur. Dit komt door de toename van hartslag en bloedtoevoer naar de huid. Bovendien zorgt een hogere huidtemperatuur voor meer ongemak tijdens het sporten in de hitte.

Uitgebreid onderzoek toont aan dat de gemiddelde lichaamstemperatuur een van de beste indicatoren is voor warmtestress. Dit is het gemiddelde van de kern- en huidtemperatuur. Normaal gesproken heb je hiervoor metingen van verschillende plekken op het lichaam nodig. De CORE-sensor kan echter, dankzij uitgebreide tests, deze gemiddelde lichaamstemperatuur nauwkeurig inschatten vanuit slechts één locatie.

CORE’s Warmtestress Index

De Warmtestress Index van CORE zet de geschatte gemiddelde lichaamstemperatuur om in een waarde tussen 0 en 10. Deze index laat real-time zien hoe hard je lichaam werkt om af te koelen, met metingen per minuut.

• Een Warmtestress Index tussen 0 en 0,9 betekent dat het lichaam niet onder druk staat. De kerntemperatuur kan verhoogd zijn, maar de huidtemperatuur blijft laag (bijvoorbeeld bij inspanning in een koel klimaat).
• Een waarde van 10 is uitzonderlijk hoog en betekent een kerntemperatuur van 40°C en een huidtemperatuur van 37°C. Te lang sporten bij deze temperaturen kan ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid, zoals een verhoogd risico op hitteziekte of zelfs een hitteberoerte.

De Warmtestress Index wordt live weergegeven in de CORE-app (handig voor indoor training) en op Garmin-apparaten. Na de training kun je de gegevens ook terugzien in de CORE-app.

Prestatieverlies Voorkomen en Warmtetraining Begeleiden

Wanneer maximale prestaties vereist zijn, zoals tijdens een wedstrijd of intensieve training, kan de Warmtestress Index gebruikt worden om prestatieverlies te beperken. Door de index laag te houden (bijvoorbeeld via koeling of aanpassing van het tempo) zorg je ervoor dat er geen bloed wordt onttrokken aan de spieren.

De Warmtestress Index kan ook gebruikt worden om warmtetraining te begeleiden. Regelmatige sessies van 45-80 minuten met een verhoogde index leiden tot aanpassing aan de warmte.

Bronnen:

Arngrímsson SÁ, Petitt DS, Borrani F, Skinner KA, Cureton KJ. Hyperthermia and maximal oxygen uptake in men and women. Eur J Appl Physiol. 2004;92(4):524–32. DOI: 10.1007/s00421-004-1053-1.

Flouris AD, Schlader ZJ. Human behavioral thermoregulation during exercise in the heat. Scand J Med Sci Sports. 2015;25:52–64. https://doi.org/10.1111/sms.12349.

Ioannou LG, Tsoutsoubi L, Mantzios K, Vliora M, Nintou E, Piil JF, Notley SR, Dinas PC, Gourzoulidis GA, Havenith G, Brearley M, Mekjavic IB, Kenny GP, Nybo L, Flouris AD. Indicators to assess physiological heat strain - Part 3: Multi-country field evaluation and consensus recommendations. Temperature. 2022;9(3):274-291. https://doi.org/10.1080/23328940.2022.2044739.

Nybo L, Rasmussen P, Sawka MN. Performance in the heat - physiological factors of importance for hyperthermia-induced fatigue. Compr Physiol. 2014;4(2):657–89. https://doi.org/10.1002/cphy.c130012.

Périard JD, Eijsvogels TMH, Daanen HAM. Exercise under heat stress: thermoregulation, hydration, performance implications, and mitigation strategies. Physiol Rev. 2021;101(4):1873–979. https://doi.org/10.1152/physrev.00038.2020.